Wpływ temperatury na działanie fungicydów
W tym roku okres zimowy w Polsce był stosunkowo ciepły, a temperatury czasem przekraczały nawet 10°C. Takie warunki pogodowe w znacznym stopniu sprzyjają rozwojowi szkodników grzybowych już na wczesnych etapach sezonu wegetacyjnego. Dlatego już wczesną wiosną należy przygotować się i rozważyć zastosowanie fungicydów w celu zapobiegania chorób grzybowych. W uprawach rolniczych oraz sadowniczych, fungicydy mają za zadanie zapewnić skuteczną ochronę roślin przed chorobami grzybowymi. Skuteczność fungicydu może zależeć od wielu czynników, jednak jednym z najbardziej istotnych jest temperatura. Należy pamiętać, że dużą rolę również odgrywa wilgotność powietrza oraz gleby, a także opady deszczu. Z tego powodu środki ochrony roślin należy aplikować w bezwietrzny oraz pochmurny dzień, ale przy braku opadów. Wpływ temperatury na działanie fungicydów w dużej mierze zależy od przebiegu procesów biochemicznych, zachodzących w roślinie. Bardzo często się zdarza, że opryski wykonane wczesną wiosną są nieskuteczne lub skuteczność zastosowanego fungicydu jest w znacznym stopniu ograniczona ze względu na niską temperaturę. Nierzadko również się zdarza, że skuteczność środka jest znikoma w czasie upałów, gdy temperatura powietrza przekracza 25 °C. Wysoka temperatura powoduje, że bardzo częstym zjawiskiem jest odparowanie cieczy roboczej z powierzchni roślin bezpośrednio po oprysku lub również uszkodzenie rośliny w postaci poparzeń.
Dla większości fungicydów optymalny zakres temperatur, w których środki te powinny być stosowane mieści się w granicach 15-20°C. Podczas dobierania fungicydu do zastosowania w niższych lub wyższych temperaturach należy dokładnie przeanalizować do jakiej grupy została zakwalifikowana substancja czynna środka ochrony roślin, a także sposób działania środka. Optymalna temperatura w zależności od grupy, a także od mechanizmu działania substancji aktywnej nieco się różni. Środki ochrony roślin na bazie substancji aktywnych, należących do grupy chemicznej triazole (np., propikonazol, tebukonazol, cyprokonazol) lub strobiluryny (np., azoksystrobina) wraz z triazolami powinny być stosowane w zakresie 12-25 °C, przy czym dopuszczalna minimalna temperatura wynosi >10 °C, zaś maksymalna <28 °C. Z kolei na przykład środki ochrony roślin zawierające imidiazole (np., prochloraz) lub morfoliny (np. fenpropidyna, fenpropimorf) można stosować w temperaturze minimalnej 5 °C. Dla preparatów fungicydowych w których substancją aktywną jest związek należący do grupy ditiokarbaminiany (np. mankozeb) przyjmuje się, że temperatura minimalna przy której można ten środek zastosować wynosi około 7 °C. W przypadku środków opartych na układowym mechanizmie działania, np. triazole dodatkowo stwierdza się zależność, że im niższa jest temperatura, tym szybkość reakcji chemicznej, a także procesy fizjologiczne w roślinie zachodzą wolniej.
Uważa się, że środki o kontaktowym lub wgłębnym mechanizmie działania są mniej wrażliwe na zmiany temperatury, niż środki działające układowo. Do środków grzybobójczych działających kontaktowo można zaliczyć m.in. środki zawierające związki miedzi – Miedzian 50 WP oraz Miedzian Extra 350 SC. Środki te należy stosować dla wczesnowiosennej ochrony drzew w sadach jeszcze w okresie bezlistnym. Należy pamiętać, że zarodniki grzybów mogą przetrwać w okresie zimowym i już na wczesnych etapach sezonu wegetacyjnego dostarczyć wiele problemów w sadach, a następnie również negatywnie wpływać na plonowanie. Substancja czynna – tlenochlorek miedzi w preparatach Miedzian 50 WP oraz Miedzian Extra 350 SC charakteryzuje się długotrwałym działaniem oraz pozwala na uniknięcie rozwoju grzyba na roślinie. Bardzo ważnym aspektem jest to, że w przypadku zapobiegawczych zabiegów z wykorzystaniem preparatów, zawierających związki miedzi nie ma obostrzeń w stosunku co do minimalnej temperatury w czasie ich aplikacji.
Zastosowanie fungicydów w niewłaściwej temperaturze, może nie tylko obniżyć ich skuteczność, ale również wpłynąć szkodliwie na roślinę. Zastosowanie środka ochrony roślin w nieodpowiedniej temperaturze może sprzyjać wytworzeniu odpornych ras grzybów oraz adaptowaniu szkodników do substancji czynnej w preparacie. Dlatego ze względów ekonomicznych, a także w celu uzyskania najwyższej skuteczności preparatu fungicydowego należy zawsze zwracać uwagę na informacje dotyczące optymalnego zakresu temperatur dla zastosowanego środka ochrony roślin.
Autor: Mariya Halka – Specjalista ds. Rejestracji AGRO
