Zwalczanie zarazy ogniowej
W uprawie jabłoni oraz gruszy często ogromny problem stanowią różnego rodzaju choroby pochodzenia bakteryjnego oraz grzybowego. Do najważniejszych chorób tych upraw można zaliczyć: brunatną zgniliznę drzew ziarnkowych, zarazę ogniową, mączniaka jabłoni, parcha jabłoni oraz gruszy, zgorzel kory, rak bakteryjny drzew owocowych itd. W przypadku braku ochrony przed tymi chorobami straty plonu mogą sięgać nawet kilkadziesiąt procent.
Groźną chorobą, szczególnie w okresie kwitnienia jabłoni i gruszy jest zaraza ogniowa. Zgodnie z aktualnymi przepisami Unii Europejskiej zaraza ogniowa należy do chorób, które podlegają obowiązkowemu zwalczaniu. Choroba ta wywoływana jest przez bakterie z gatunku Erwinia amylovora, posiadające zdolność przemieszczania się w obrębie rośliny, co powodujemożliwość porażenia wszystkich organów nadziemnej części drzew ziarnkowych. Do rozwoju zarazy ogniowej przyczyniają się wysokie temperatury w okolicach 18-20°C oraz wysoka wilgotność powietrza. Porażenia są najczęściej najpierw obserwowane na kwiatach, które sprawiają wrażenie przesyconych wodą, a następnie zaczynają się kurczyć oraz więdną. Na liściach choroba ta przejawia się w postaci brązowych plamek na brzegach liści oraz w okolicach nerwu głównego, a w zaawansowanym stopniu porażenia przez tę chorobę, na całej powierzchni blaszki liściowej. Objawy również mogą być widoczne na młodych pędach rośliny w postaci zasychania wierzchołka. Wskutek zarazy ogniowej wytworzone na roślinie owoce również mogą ulegać wysychaniu oraz kurczyć się oraz bardzo często nie opadają, lecz pozostają na drzewach aż do jesieni. Charakterystycznym objawem dla tej choroby jest pojawienie się na porażonych częściach rośliny śluzowatego wycieku o barwie białej, a następnie barwy żółtej przechodzącej w bursztynową. Wyciek ten stanowi ogromny problem, z tego powodu, że może być przenoszony za pomocą wiatru, ptaków oraz owadów z porażonych roślin na zdrowe. Uważa się, że zaraza ogniowa może zniszczyć sad dosłownie w kilka tygodni.
Bardzo ważnym momentem jest terminowa lustracja sadów. Pod kątem obecności zarazy ogniowej lustrację należy przeprowadzić co najmniej dwa razy w roku – w okresie kwitnienia oraz na przełomie lipca-sierpnia. Jeżeli doszło do zakażenia drzew w sadzie poprzez tę chorobę bakteryjną, należy działać jak najszybciej. W przypadku nieznacznego porażenia roślin, pędy z objawami choroby powinny być wycięte lub wyłamane z użyciem zdezynfekowanego sprzętu. Najlepiej te działania wykonać w ciepły suchy dzień, aby zapobiec przenoszeniu się choroby na nieuszkodzone części rośliny lub zdrowe drzewa. Po wycięciu pędów dotkniętych przez zarazę ogniową natychmiast należy je usunąć lub spalić, a miejsca po cięciu rośliny natomiast posmarować farbą w mieszaninie z fungicydem miedziowym. Rekomendowane jest również ograniczenie stosowania nawozów azotowych, które sprzyjają rozwojowi zarazy ogniowej, a zwiększenie wprowadzania nawozów potasowych oraz lekkie zakwaszenie gleby, w granicach pH 5,5-6,5. W przypadku znacznego porażenia drzew poprzez zarazę ogniową niestety niezbędnym będzie całkowite usunięcie drzew. Dlatego w ramach integrowanej ochrony roślin należy również pamiętać o chemicznych sposobach zapobiegania tej chorobie. Wcześniej bardzo często w celu zapobiegania zarazy ogniowej stosowano preparaty na bazie antybiotyku – streptomycyny. Substancja ta jednak budziła dużo kontrowersji oraz została wycofana przepisami unijnymi ze względu na powodowanie odporności na wiele patogenów, które mogą zagrażać ludziom. Obecnie z celu zapobiegania oraz zahamowania rozwoju zarazy ogniowej wykorzystywane są środki zawierające miedź np. w postaci tlenochlorku miedzi, tlenku miedzi lub wodorotlenku miedzi.
Skutecznym środkiem do zwalczania zarazy ogniowej w okresie kwitnienia jabłoni oraz gruszy może być MIEDZIAN 50 WP, zawierający substancję czynną – 50% tlenochlorku miedzi lub MIEDZIAN EXTRA 350 SC, zawierający 23,77% miedzi w postaci tlenochlorku miedzi. MIEDZIAN 50 WP oraz MIEDZIAN EXTRA 350 SC są środkami o działaniu powierzchniowym do stosowania zapobiegawczego w ochronie roślin sadowniczych, m.in. jabłoni i gruszy. Zarówno w przypadku jabłoni, jak i gruszy (MIEDZIAN 50 WP) oraz gruszy (MIEDZIAN EXTRA 350 SC) w celu zapobiegania rozwojowi zarazy ogniowej należy przeprowadzić dwa zabiegi – w okresie kwitnienia (BBCH 60-69) oraz w okresie wzrostu owoców (BBCH 71). Oprysk należy przeprowadzić w taki sposób, aby liście oraz pędy były całkowicie zwilżone.
Stosując środki ochrony roślin należy zawsze pamiętać aby zachować szczególną ostrożność, dostosować się do zaleceń związanych z dobrą praktyką rolniczą, zachować odpowiednie odstępy od ostatniego zastosowania środka do dnia zbioru rośliny uprawnej. Należy również zawsze mieć na uwadze, że terminowa lustracja sadów, a także zintegrowana ochrona zapewni ograniczenie rozwoju patogenów, a co za tym idzie uniknięcie strat w plonie.
Autor: Mariya Halka – Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO
