Ochrona upraw małoobszarowych

Infekcje powodowane przez grzyby chorobotwórcze są na tyle zróżnicowane, że praktycznie każda roślina uprawna może zostać zakażona w czasie rozwoju wegetatywnego. Najniebezpieczniejszym pod tym względem okresem jest późna wiosna i lato. Czas obfitujący w regularne opady i wysoką temperaturę zapewnia doskonałe warunki do rozwoju grzybów. Jak pisano w poprzednich artykułach, w tym okresie bardzo ważna jest profilaktyka, bowiem rozwinięta już choroba stanowi o wiele większe zagrożenie dla upraw.

Miedź jest pierwiastkiem wykazującym dobre właściwości grzybobójcze, ale także bakteriobójcze. Ze względu na niepraktyczne właściwości fizykochemiczne czystej miedzi, jak niska rozpuszczalność w wodzie, w większości przypadków jest stosowana w postaci związków chemicznych. Dobrymi przykładam są wodorotlenek oraz tlenochlorek miedzi. Druga z wymienionych substancji znalazła zastosowanie w środkach ochrony roślin takich jak Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC oraz Curzate Cu 49.5 WP. Wszystkie wymienione produkty cechują się wysoką skutecznością, oraz mogą być stosowane kilkukrotnie w ciągu sezonu wegetacyjnego, dzięki czemu zapewniają jeszcze lepszą ochronę, przed rozwinięciem się infekcji. Jest to związane z niespecyficznym działaniem miedzi na organizm grzyba. Pierwiastek ten wpływa na zbyt wiele procesów życiowych, żeby patogen mógł w prosty sposób wytworzyć na niego odporność. Sprawia to, że nie tylko związki miedzi są szeroko rozpowszechnione, ale również stanowią nieocenioną pomoc przy zabezpieczeniu wielu owoców i warzyw, w tym upraw małoobszarowych w ciągu sezonu wegetacyjnego.

W Polsce uprawy małoobszarowe to uprawy, których wielkość powierzchni zajmuje mniej niż 1% zasiewów w skali kraju, czyli nie są to uprawy powszechnie uprawiane. W większości dotyczą one jednak istotnych gospodarczo upraw specjalistycznych m.in. owoców (wiśnia, brzoskwinia, agrest, borówka wysoka, porzeczka, truskawka) i warzyw (pomidor, ogórek, papryka), roślin ozdobnych, szkółek (roślin przeznaczonych do sadzenia) i roślin zielarskich.

Niestety najczęściej zastosowania małoobszarowe obejmują te zastosowania środków ochrony roślin, w których rejestracja nie jest opłacalna z punku widzenia producentów tych środków, ale jednocześnie niezmiernie ważna dla producentów rolnych, sadowniczych i warzywniczych.

W przypadku programu ochrony upraw małoobszarowych na uwagę zasługuje środek Curzate Cu 49.5 WP, który zapewnia skuteczną ochronę pomidorom. Stosowany na dojrzewające owoce zabezpiecza je przed zarazą ziemniaka, alternariozą pomidora i bakteryjną centkowatością pomidora.

Szerokim zakresem zastosowania w ochronie roślin charakteryzują się preparaty Miedzian 50 WP i Miedzian Extra 350 SC stosowane są do ochrony następujących typów upraw: drzewa ziarnkowe (grusza) i pestkowe (wiśnie, brzoskwinie), warzywa owocujące (pomidor, ogórek), rośliny strączkowe, winorośl, krzewy owocowe (porzeczka) a nawet rośliny ozdobne. To właśnie dzięki swojemu niespecyficznemu sposobowi działania, możliwe jest stasowanie tej samej substancji aktywnej w tylu różnych uprawach, atakowanych przez różne patogeny, należące do królestwa grzybów i prokariontów.

Dwa różne typy formulacji wykorzystane do przygotowania produktu z tlenochlorkiem miedzi, sprawiają, że każdy może indywidualnie zdecydować, z którym środkiem będzie mu się lepiej pracować. Formulacja WP to proszek do sporządzania zawiesiny wodnej, natomiast SC to płynny preparat zawiesinowy.

Do najważniejszych chorób występujących w uprawach małoobszarowych, zwalczanych przez Miedziany należą:

Mączniak rzekomy – wywoływany jest przez organizmy należące do klasy lęgniowców. Są one spokrewnione z grzybami lecz należą do oddzielnej grupy taksonomicznej. Mogą atakować zarówno nadziemne jak i podziemne części roślin, jednak najgroźniejsza dla upraw jest infekcja liści. Powiększające się plamy chlorotyczne prowadzą w ostateczności do obumierania liści, co przekłada się na utrudnione odżywianie się roślin. Do upraw zagrożonych, a w których skutecznie można sobie z nim radzić wykorzystując jeden z Miedzianów należą winorośl, ogórki gruntowe czy też zatrwian tatarski.

Antraknoza – jest to grupa chorób wywoływana przez grzyby należące do różnych gatunków. Cechą wspólną jest powstawanie obszarów martwiczych głównie na liściach oraz korzeniach a także na owocach. Prowadzi to do znacznego osłabienia rośliny i obniżenia plonów. Do roślin narażonych, w których warto stosować profilaktyczne zabiegi należą porzeczki, orzech włoski i laskowy oraz fasola szparagowa.

Bakteryjna centkowatość oraz bakteryjna kanciasta plamistość – w obu przypadkach patogenem chorobotwórczym jest bakteria Pseudomonas syringae. Powoduje ona pojawianie się chlorotycznych lub ciemniejących przebarwień na liściach, które z czasem zaczynają obsychać i kruszeć, co powoduje powstawanie dziur w liściach. Atakowane są przede wszystkim pomidory i ogórki, jednak różne odmiany tych chorób mogę atakować wiele innych warzyw.

Rdza wejmutkowo-porzeczkowa – grzyb Cronartium ribicola wywołujący tą dolegliwość potrzebuje aż dwóch żywicieli. Początkowo atakuje sosny, by po czasie przenieść się na liście porzeczek lub innych krzewów (np. agrest). Początkowo objawy przypominają antraknozę, ale w miarę postępowania infekcji na dolnej stronie blaszki liścia zaczynają pojawiać się pomarańczowo-brązowe wypustki, wypełnione zarodnikami. Takie objawy świadczą o zaawansowanym stadium choroby.

Biała plamistość liści – kolejna grzybicza infekcja atakująca porzeczkę oraz inne rośliny owocowe. Jej nazwa odnosi się do powstających na liściach przebarwień które początkowo ciemne, zaczynają jaśnieć na środku, pozostawiając białawe plamki z ciemną obwódką. Tak jak pozostałe opisane choroby zmniejsza aktywną fotosyntetycznie powierzchnię liści, przyczyniając się do zmniejszenia plonów.

Bakteryjna zgorzel orzechów – Choroba wyjątkowo groźna w plantacjach, gdzie bakteria może stosunkowo łatwo się przemieszczać i infekować kolejne rośliny. Posiada on również zdolność do zimowania wewnątrz tkanek roślinnych co sprzyja pojawieniu się zakażenia w kolejnych sezonach wegetacyjnych. Do głównych objawów należy pojawianie się martwiczych plam na liściach, pędach i owocach, już od początkowych okresów rozwoju. Przebarwienia powiększają się z czasem przybierając ciemną, prawie czarną barwę.

Szara pleśń – szeroko rozpowszechniona choroba grzybicza atakująca wiele gatunków roślin i z łatwością przenosząca się między nimi. W jej przypadku wyjątkowo ważna jest profilaktyka i dokładne monitorowanie stanu upraw. Charakterystyczną cechą jest powstawanie szarego nalotu na tkankach roślinnych. Atakowane są części nadziemne jak i podziemne. Infekcja może prowadzić do powstawania rozległych deformacji i znacznego ograniczenia przyrostu w tracie okresu wegetacyjnego

Bakterioza obwódkowa fasoli –Infekcja atakujące wszystkie organy nadziemne rośliny, również strąki, gdzie może przenikać do nasion. Objawia się ona tworzeniem czerwono brunatnych przebarwień, które z czasem zasychają tworząc obszary nekrotyczne.

Wszystkie z wymienionych chorób mimo, że groźne dla upraw i powszechnie występujące możemy łatwo kontrolować dzięki środkom ochrony roślin zawierającym tlenochlorek miedzi, takim jak Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC oraz Curzate Cu 49,5 WP. Tylko od rolnika i sadownika zależy, czy zostaną użyte w odpowiednim czasie, nie pozwalając na zaawansowany rozwój choroby i zapewniając skuteczną ochronę plonów. Dlatego przypominamy, że najważniejsza w przypadku chorób grzybowych i bakteryjnych jest profilaktyka i zdecydowane działanie. Zwłaszcza w okresie ciepłej i wilgotnej pogody, która sprzyja rozwojowi infekcji.

Autor: Paweł Bąk – Specjalista ds. Rejestracji