Produkcja ekologiczna

Przepisy Unii Europejskiej odnośnie rolnictwa ekologicznego obejmują wszystkie etapy procesu produkcji, od nasion aż do żywności przetworzonej, która jest efektem końcowym. Są to szczegółowe przepisy mające zastosowanie w wielu różnorodnych produktach tj. nasiona oraz materiał rozmnożeniowy (kłącza, sadzonki itp.), pasze, organizmy żywe lub produkty, niewymagające dalszego przetwarzania oraz produkty wieloskładnikowe lub przetworzone produkty rolne (do spożycia).

Produkcja ekologiczna polega na przestrzeganiu przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego. Przepisy te odnoszą się do promocji ochrony środowiska, utrzymania różnorodności biologicznej oraz zdobycia zaufania konsumentów do produktów ekologicznych. Opierają się one na najważniejszych zasadach, tj.:

– zakaz stosowania GMO (organizmy genetycznie modyfikowane),

– ograniczenie stosowania pestycydów oraz nawozów sztucznych,

– zakaz stosowania promieniowania jonizującego,

– zakaz stosowania hormonów oraz ograniczenie stosowania antybiotyków (jedynie w przypadkach niezbędnych dla zdrowia zwierząt)

Przestrzegając tych zasad producenci ekologiczni muszą stosować inne metody pozwalające zachować żyzność gleby oraz zdrowie roślin czy zwierząt, np. rotacja upraw (płodozmian), uprawę roślin wiążących azot (bób, bobik, ciecierzyca, itp.) oraz roślin na nawóz zielony, niestosowanie mineralnych nawozów azotowych, dobór odpornych odmian i ras oraz praktyki sprzyjające naturalnej kontroli szkodników.

Jedną z zasad produkcji ekologicznej jest ograniczenie stosowania środków chemicznych. Komisja Europejska musi zatwierdzić każdą substancję stosowaną w rolnictwie ekologicznym, czy to do zwalczania szkodników czy chorób roślin. Ponadto zatwierdzanie takich środków (nawozy, pestycydy, dodatki do żywności) odbywa się na podstawie szczegółowych przepisów, aby jedynie substancje/mieszanki zatwierdzone (w konkretnych przepisach), mogły zostać zastosowane w rolnictwie ekologicznym. Co za tym idzie, liczba środków dozwolonych w gospodarstwach ekologicznych jest krótka, a produkty ochrony roślin dobierane są niezwykle ostrożnie. Wszystkie środki dopuszczone do stosowania znajdują się w zamkniętym wykazie produktów i substancji, dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Wykaz ten można znaleźć w załączniku II do rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z późniejszymi zmianami. W celu ułatwienia doboru preparatu, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy został wyznaczony jako jednostka organizacyjna oceniająca i potwierdzająca zgodność środków ochrony roślin do produkcji ekologicznej oraz prowadząca ich wykaz. Na liście tej między innymi znajdują się fungicydy oparte na tlenochlorku miedzi tj.: MIEDZIAN 50 WP i MIEDZIAN EXTRA 350 SC, czy insektycyd na bazie oleju parafinowego tj. AKAROL 770 EC, który wspomaga ekologiczną walkę z przędziorkami.

MIEDZIAN 50 WP jest produktem fungicydowym  o działaniu powierzchniowym, do stosowania zapobiegawczego w ochronie roślin sadowniczych i warzywniczych tj. jabłoń, grusza, wiśnia, czereśnia, brzoskwinia, pomidor, ogórek, fasola ,winorośl, porzeczka czarna, orzech włoski i laskowy. Produkt ten zwalcza choroby grzybowe i bakteryjne tj.: parch jabłoni i gruszy, antraknoza, bakterioza, mączniak rzekomy dyniowatych, kędzierzawość liści brzoskwini, rak bakteryjny drzew pestkowych, zaraza ziemniaka na pomidorach, rdza, zaraza ogniowa, septorioza liści oraz kanciasta plamistość bakteryjna. MIEDZIAN 50 WP może być stosowany zarówno przez profesjonalistów jak i amatorów, cechuje się bezpieczeństwem stosowania dla upraw ekologicznych.

Poza opisanym wyżej MIEDZIANEM 50 WP, który jest preparatem w postaci proszku, istnieje podobny produkt w formie płynnej pod nazwą MIEDZIAN EXTRA 350 SC. Preparat ten cechuje się równie szerokim zakresem stosowania tj. jabłoń, grusza, wiśnia, czereśnia, brzoskwinia, pomidor, ogórek, fasola, winorośl oraz porzeczka czarna. MIEDZIAN EXTRA 350 SC charakteryzuje się działaniem zapobiegawczym, zwalczając główne choroby roślin sadowniczych i warzywniczych. Produkt ten jest zakwalifikowany przez Instytut Ochron Roślin – PIB w Poznaniu do stosowania w rolnictwie ekologicznym i posiada stosowny certyfikat.

Aby ograniczyć stosowanie środków ochrony roślin w okresie wegetatywnym (mając na uwadze organizmy pożyteczne), bardzo ważne jest wykonanie prewencyjnego oprysku na przędziorki już na przedwiośniu, zanim ruszy wegetacja roślin. Do tego celu wykorzystuje się głównie preparaty oparte na oleju parafinowym takie jak AKAROL 770 EC. Celem tego zabiegu jest zniszczenie zimujących jaj przędziorka owocowca bez szkody dla środowiska naturalnego. Na przedwiośniu gdy temperatura osiąga dopiero około 5-8^oC,  najlepiej sprawdzą się preparaty olejowe. W tej grupie środków znajduje się AKAROL 770 EC – preparat zawierający olej parafinowy.

Efektywność działania preparatu olejowego AKAROL 770 EC jest bardzo wysoka i porównywalna do standardowych akarycydów. Ze względu na brak powstawania odporności zwalczanych szkodników oraz bezpieczeństwo dla pożytecznych owadów (drapieżców i parazytoidów), AKAROL 770 EC może być stosowany w sadach ekologicznych, jak również powinien być szeroko wykorzystywany w powszechnej praktyce sadowniczej. AKAROL 770 EC jest zakwalifikowany przez Instytut Ochron Roślin – PIB w Poznaniu do stosowania w rolnictwie ekologicznym i posiada stosowny certyfikat.

Celem rolnictwa ekologicznego jest przede wszystkim produkcja zdrowej żywności (nieskażonej i niemodyfikowanej), jak również gospodarowanie bez niszczenia krajobrazu czy gleby, oparte na znikomej ingerencji człowieka w środowisko naturalne, w celu zahamowania jego degradacji. Dążąc do celu, w rolnictwie ekologicznym stosowane są głównie naturalne produkty użyźniające glebę oraz niechemiczne metody ochrony roślin. Dozwolone do stosowania są jedynie nieliczne agrochemikalia. Oficjalna lista środków ochrony roślin dozwolonych do stosowania w uprawach ekologicznych jest na bieżąco aktualizowana i publikowana na stronie internetowej Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu.

Autor: Aleksandra Mirocha – Specjalista ds. Rejestracji Synthos AGRO